Ο Καζιμίρ Μάλεβιτς, το μαύρο τετράγωνο και η αίσθηση
Όταν κοιτάμε ένα έργο τέχνης αντιλαμβανόμαστε την αξία του και πέρα από την σχέση "μου αρέσει/δεν μου αρέσει", όταν το εντάξουμε στο χωροχρονικό πλαίσιο στο οποίο φιλοτεχνήθηκε. Είμαστε στο έτος 1913 και ενώ η Ελλάδα είναι εν μέσω Βαλκανικών πολέμων, ο υπόλοιπος κόσμος στροβιλίζεται με νέα εικαστικά ρεύματα σε όλες τις τέχνες.
Στη Νέα Υόρκη, μια έκθεση συγκλονίζει την Αμερική, αλλάζει την μέχρι τότε αντίληψη για την ομορφιά και έχει βαθιά επίδραση στους καλλιτέχνες και τους συλλέκτες σε όλο τον κόσμο. Στη Διεθνή Έκθεση Μοντέρνας Τέχνης " Τhe armony show", που σημάδεψε την αυγή του Μοντερνισμού στην Αμερική, ήταν η πρώτη φορά που ακούστηκε η φράση "avant-garde" για να περιγράψει τη ζωγραφική και τη γλυπτική.
the contrast of North American provincialism with the European avant-garde, a true cultural shock. They exhibited 1,250 paintings, sculptures and decorative works of more than 300 artists, of which a third came from Europe. The press articles were filled with accusations of charlatanism, insanity, immorality about the cubist room
Στο Παρίσι κάνει πρεμιέρα το μπαλέτο «Η Ιεροτελεστία της Άνοιξης», σε μουσική του Ιγκόρ Στραβίνσκι, χορογραφία του Βασλάβ Νιζίνσκι και σχέδια του Νίκολας Ραίριχ.
Ο μοντερνισμός του προκαλεί έντονα επεισόδια.
Στην Ρωσία ο Malevich επινοεί τον Σουπρεματισμό σε μια προσπάθεια να απελευθερώσει την τέχνη από την αντικειμενικότητα.
Υπερασπιζόμενος την ιδέα αυτού που αποκαλούσε «μη αντικειμενική αίσθηση» εξέθεσε ένα ζωγραφικό πίνακα που δεν παρίστανε τίποτα άλλο από ένα μαύρο τετράγωνο σ' ένα φόντο άσπρο, γεγονός που προκάλεσε σοκ στους κριτικούς και το κοινό. Έλεγαν: «Χάθηκε ό,τι αγαπήσαμε. Είμαστε σε μια έρημο. Έχουμε μπροστά μας μόνο ένα μαύρο τετράγωνο σε άσπρο φόντο!» Το συγκεκριμένο έργο κρίθηκε ακατανόητο και επικίνδυνο!
Την ίδια χρονιά ο γάλλος αεροπόρος Ρολάν Γκαρός γίνεται ο πρώτος άνθρωπος που διασχίζει με αεροπλάνο τη Μεσόγειο Θάλασσα (από τη Γαλλία στην Τυνησία).
και ο Malevich εκθέτει τον πίνακα με τίτλο "Airplane Flying"
Στο Σουπρεματισμό, ο καλλιτέχνης καταλήγει σε μια έρημο όπου τίποτα δεν είναι αναγνωρίσιμο έκτος από την αίσθηση. Κατά την άποψή του η απόλυτη καθαρότητα φόρμας και χρώματος αποτελεί έκφραση γνήσιου καλλιτεχνικού συναισθήματος.
"Αξίζει μονάχα το αίσθημα, αποκομμένο από το περιβάλλον." Το 1927, ο Malevich δημοσίευσε τις απόψεις του σε ένα βιβλίο με τίτλο "Ο μη-αντικειμενικός κόσμος: Το μανιφέστο του υπερεμμαντισμού."
Η ιδεολογική βάση του de Stijl, που εξέφραζε ένα νέο ιδανικό ή και ουτοπικό στυλ πνευματικής αρμονίας και τάξης, θεμελιώθηκε, κατά την γνώμη μου, αυτή ακριβώς την χρόνια. Το χρώμα δεν είναι τίποτα άλλο στην πραγματικότητα από αίσθηση. Και η τέχνη συναίσθημα. Αφεθείτε...
コメント